Công trình thủy điện Đăk Ba được xây dựng trên suối Đăk Ba (tên địa phương là suối Đăk Bua) là nhánh suối cấp 1 đầu nguồn sông ĐăkĐrinh, thuộc địa giới xã Sơn Bua và xã Sơn Mùa, huyện Sơn Tây, tỉnh Quảng Ngãi, do Công ty CP Bách Thiên Lộc (đơn vị 100% vốn của TCT VINACONEX) là Chủ đầu tư.
Sơ đồ khai thác Công trình gồm: Đập dâng nước kết hợp đập tràn trên suối Đăk Ba, tuyến năng lượng kiểu đường dẫn bên bờ trái suối Đăk ba (tuyến năng lượng: cửa nhận nước - hầm dẫn nước - cửa ra), hạng mục nhà máy kiểu hở nằm ngay trong Khu đô thị huyện Sơn Tây và kênh xả trả nước về Suối Lay chảy ra sông ĐăkĐrinh. Với các dự án thủy điện thông thường, thời gian thi công lên đến 3 – 5 năm chưa kể thời gian khảo sát và chuẩn bị. Thế nhưng nhà thầu VINACONEX chỉ cần 18 tháng để chinh phục “dòng sông năng lượng“ Đăk Ba.
Do dự án nằm ở vùng núi cao, địa hình bị chia cắt mạnh bởi dòng chảy, theo đó không có mặt bằng để bố trí vị trí hầm phụ tối ưu để đẩy nhanh tiến độ. Toàn tuyến năng lượng có độ chênh cao 330m không giếng đứng, điều này kéo theo độ dốc của hầm lên đến 5,32% và nước trong hầm rất nhiều nhất là về mùa mưa. Vì vậy, công tác đào hầm gặp nhiều khó khăn. Để giải quyết vấn đề này, đối với tuyến hầm chính dài 7897m, Tổng thầu VINACONEX đã chia làm 6 mũi thi công, hoạt động 3 ca liên tục, 24 tiếng mỗi ngày bất kể thời tiết. Sau 444 ngày đêm thi công, mũi G5 – mũi khoan cuối vào ngày 9/6/2022 đã đươc hoàn thành, chính thức thông hầm toàn tuyến tại dự án thủy điện Đăkba.
Hạng mục nhà máy kiểu hở có vị trí nằm ngay trung tâm đô thị của huyện Sơn Tây. VINACONEX đã tìm mọi giải pháp thi công bằng búa đục thủy lực kết hợp khoan tự hành đồng thời tranh thủ thi công ngoài giờ hành chính, tránh ồn cho trường học và khối văn phòng hành chính của huyện. Trong vòng 5 tháng, Tổng thầu VINACONEX đã hoàn thành 12.000 mét khối đất đá bằng búa đục thủy lực, đó là kỳ tích mà không phải dự án nào cũng làm được.
Nắm bắt được đặc điểm thời tiết khắc nghiệt và tầng đất phủ dễ sạt lở của vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ, ngay từ những ngày đầu thi công đập tiếp nước, VINACONEX đã có nhiều phương án thi công sáng tạo để tháo gỡ những vấn đề khó khăn. Đó là hoàn thành hơn 200.000 mét khối đất đá, gia cố móng, hoàn thành vai trái, dẫn dòng trong năm 2021, để đến năm 2022 tiếp tục hoàn thiện đập vai phải và các hạng mục còn lại, công tác đào đến đâu phải gia cố đến đó.
Đi kèm về tiến độ, chất lượng dự án cũng được VINACONEX đặt lên hàng đầu, nhiều phương án xử lý về địa chất được áp dụng như gia cố, phun khoan chống thấm,... sau đó mới tiến hành xây kết cấu đập.
Do dự thủy điện Đak Ba vận hành theo cột nước và hồ điều tiết ngày nên tổng quy hoạch mặt bằng của dự án chỉ chiếm 50,53 ha (trong đó có 3,3 ha rừng sản xuất, không có rừng tự nhiên và rừng phòng hộ), chính vì vậy dự án không có tác động lớn đến môi trường, môi sinh của địa phương.
Ngoài việc tăng tốc thi công vượt mùa mưa lũ, Vinaconex cũng đặc biệt chú trọng công tác phục hồi và bảo vệ môi trường. Hệ thống cỏ taluy được trồng khẩn trương phủ xanh các khu vực nhà máy, đập. Cây cối cũng được ưu tiên trồng sớm để đến khi vận hành sẽ có 1 hệ sinh thái xanh sạch.
Ngày 16/8/2022, Ban điều hành dự án Thủy điện Đakba cũng đã có dịp đón đoàn công tác của Công ty Toyota Tsusho (thành viên Tập đoàn Toyota, Nhật Bản) đến thăm và làm việc tại dự án. Theo đánh giá của Toyota Tsusho, thủy điện Đăk ba là một dự án có chất lượng tốt, Tổng thầu VINACONEX có kế hoạch làm việc rõ ràng, luôn lường trước được những khó khăn và khắc phục vấn đề trong quá trình thi công. Trước đó, TCT VINACONEX và Toyota Tsusho cũng đã có nhiều cuộc thảo luận về kế hoạch hợp tác chiến lược trong lĩnh vực năng lượng
Vượt qua những khó khăn về dịch bệnh cùng thời tiết khắc nghiệt, hiện nay dự án thủy điện Đăk ba đã đạt 70% sản lượng, dự kiến hòa lưới điện Quốc gia vào T12/2022. Khi hoàn thành, thủy điện Đăk Ba có
công suất lắp máy 30MW, điện năng trung bình năm 100,43 triệu kWh, nhà máy sẽ tạo ra doanh thu khoảng 130 tỷ/năm, nộp hơn 20 tỷ vào ngân sách địa phương, góp phần phát triển kinh tế xã hội và dịch chuyển cơ cấu kinh tế của Huyện Sơn Tây, vốn là một huyện miền núi vùng sâu, còn nhiều khó khăn của Tỉnh Quảng Ngãi.
Một số hình ảnh đáng chú ý của dự án thủy điện Đăk ba